Prawa człowieka to podstawowe normy przysługujące każdemu z nas, wynikające z samego faktu bycia człowiekiem, np. prawo do życia, wolność słowa, zrzeszania się czy prawo do edukacji. Źródłem wszystkich praw i wolności jest godność każdego człowieka. Prawa człowieka mają charakter: 

  • powszechny – są takie same dla każdego człowieka, niezależnie od wyznawanych wartości, poglądów czy religii; 
  • przyrodzony – istnieją niezależnie od woli władzy czy przepisów prawa, państwo jedynie tworzy system ich ochrony;
  • niezbywalny – żadna władza nie może nam ich odebrać, nie można się ich zrzec;
  • nienaruszalny – istnieją niezależnie od władzy i nie mogą być przez nią dowolnie regulowane;
  • naturalny – posiadamy je z racji godności osobowej, człowieczeństwa, a nie z powodu czyjejś decyzji czy nadania;
  • niepodzielny – wszystkie stanowią integralną i współzależną całość.

Podmiotem praw człowieka jest zazwyczaj jednostka, a nie grupa (prawa indywidualne), dają one możliwość korzystania z wszelkich innych praw (prawa podstawowe), dlatego ich przestrzeganie powinno być gwarantowane i chronione przez państwo. Prawa człowieka dzielimy także na: 

  • PRAWA (prawa pozytywne) – władza ma obowiązek podjęcia działania na rzecz jednostki, a jednostka ma prawo żądać przysługujących jej praw;
  • WOLNOŚCI (prawa negatywne) – obowiązek powstrzymywania się władzy od działań w określonych obszarach naszego życia. 

Prawa człowieka mogą być ograniczane tylko w ściśle określonych sytuacjach, definiowanych zwykle w dokumentach międzynarodowych lub konstytucjach państw (np. ze względu na ochronę określonych wartości albo zagrożenia, np. wojnę). Istnieją jednak prawa, które są prawami absolutnymi i nie można ich ograniczyć w żadnym przypadku. Jest to wolność od tortur i wolność od niewolnictwa.

(https://www.amnesty.org.pl/zglebiaj-wiedze/prawa-czlowieka/)

Podstawę prawną dla ochrony praw człowieka stanowią:

- Powszechna Deklaracja Praw Człowieka uchwalona w 1948 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ.

Obowiązuje na zasadach prawa  zwyczajowego. Stanowiła podstawę dla przyjęcia:

Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, do 2024 roku ratyfikowanego przez 173 państwa (w stosunku do Polski wszedł w życie 18 czerwca 1977r.),

Międzynarodowego paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, do 2024 roku ratyfikowanego przez 171 państw (w stosunku do Polski wszedł w życie 18 czerwca 1977r.).

- Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w skrócie nazywana Europejską Konwencją Praw Człowieka, która weszła w życie w dniu 3 września 1953 r.  

Jest to umowa międzynarodowa, której stronami są wszystkie państwa członkowskie Rady Europy.

Niektóre organizacje zajmujące się ochroną praw człowieka:

Amnesty International  http://amnesty.org.pl

Helsińska Fundacja Praw Człowieka  http://www.hfhr.pl

Human Rights Watch http://www.hrw.org

Podmiot udostępniający informacje: Sąd Okręgowy w Przemyślu
Opublikowany dnia: 15 maj 2024 Aktualizowany dnia: 15 maj 2024
Opublikowany przez: Przemysław Kisała Aktualizowany przez:
Licznik odwiedzin: 1820 Autor / Zatwierdzający: Brak danych
Wersje:
2024-05-15 19:37:12 Przemysław Kisała Wersja oryginalna